دستور پخت کلوچه با شیره انگور خانگی

هیچ عطر و طعمی مانند بوی نان و کلوچه تازه در خانه، نمی‌تواند احساس صمیمیت و گرما را منتقل کند. حالا اگر در ترکیب آن از شیره انگور طبیعی استفاده کنیم، نتیجه چیزی می‌شود که هم شیرینی دلپذیری دارد، هم ارزش غذایی بالا، و هم یادآور شیرینی‌های سنتی ایرانی است.
این دستور برای کسانی است که می‌خواهند روز خود را با یک میان‌وعده‌ی خاص و سالم آغاز کنند یا عصرانه‌ای خانگی و مقوی برای اعضای خانواده‌شان تهیه نمایند. کلوچه با شیره‌ی انگور یک گزینه‌ی فوق‌العاده است—نه‌تنها از نظر طعم، بلکه از منظر سلامتی نیز ارزشمند محسوب می‌شود.
در این مطلب قدم‌به‌قدم یاد می‌گیرید چطور کلوچه‌ای نرم، سبک، طلایی و مغذی تهیه کنید؛ از آماده‌سازی مواد اولیه تا خمیر، استراحت، پخت و تزیین نهایی.

آموزش کلوچه نرم و خوش‌طعم با شیره انگور طبیعی

مواد لازم برای تهیه کلوچه با شیره انگور خانگی:

آرد سفید یا سنگک (یا مخلوطی از هر دو): ۳ لیوان الک‌شده برای لطافت
شیره انگور طبیعی: 1/2 لیوان طعم‌دهنده و شیرین‌کننده اصلی
روغن مایع یا کره نرم: 1/2 لیوان برای نرمی بافت
تخم‌مرغ: 2 عدد در دمای محیط
شیر ولرم: 1/2 لیوان برای فعال‌سازی خمیر
بیکینگ‌پودر: 1 قاشق چای‌خوری پف‌دهنده طبیعی
وانیل: نوک قاشق چای‌خوری (حذف بوی تخم‌مرغ)
زرده تخم‌مرغ (برای رومال): 1 عدد برای رنگ طلایی روی کلوچه
کنجد یا مغز گردو خرد شده: به میزان لازم جهت تزیین یا مغزدار شدن

مراحل گام‌به‌گام تهیه خمیر کلوچه شیره انگور

برای داشتن کلوچه‌ای موفق و حرفه‌ای، خمیر یکی از مهم‌ترین بخش‌هاست. در ادامه مراحل را دقیق و کامل توضیح می‌دهیم تا نتیجه نهایی شما بی‌نقص باشد.
آماده‌سازی مواد
قبل از شروع کار، همه‌ی مواد را نیم ساعت در دمای آشپزخانه قرار دهید تا از حالت سرد خارج شوند؛ به‌ویژه تخم‌مرغ و شیر، زیرا دمای پایین مواد مانع از حجیم‌شدن مناسب خمیر می‌شود.
ترکیب تخم‌مرغ، روغن و شیره انگور
در یک کاسه بزرگ، تخم‌مرغ‌ها را با همزن دستی بزنید تا کف کند. سپس روغن مایع را اضافه کرده و مخلوط کنید. در مرحله بعد، شیره انگور را به‌تدریج بیفزایید و به هم زدن ادامه دهید تا ترکیبی یک‌دست و قهوه‌ای‌رنگ ایجاد شود.
افزودن بقیه‌ی مایعات
شیر ولرم را به آرامی اضافه کنید و سپس وانیل را بیفزایید. بهتر است با قاشق چوبی مخلوط کنید تا کف زیادی تشکیل نشود.
ترکیب مواد خشک
آرد، بیکینگ‌پودر و ذره‌ای نمک را در ظرفی دیگر مخلوط کرده و سه‌بار الک کنید. سپس به تدریج به مواد مایع اضافه کنید و با لیسک یا قاشق چوبی هم بزنید تا خمیر شکل گیرد.
اگر خمیر بیش از حد چسبنده بود، کمی آرد اضافه کنید، ولی مراقب باشید سفت نشود.
استراحت خمیر
روی ظرف را با پارچه تمیز بپوشانید و اجازه دهید خمیر حدود ۴۵ دقیقه استراحت کند تا استحکام لازم را بگیرد.

راز نرمی و بافت لطیف کلوچه خانگی

• راز اصلی نرمی در کلوچه‌های سنتی، استفاده‌ی درست از نسبت مواد چرب‌کننده به مواد خشک است. اگر خمیر بیش از حد سفت باشد، کلوچه خشک می‌شود.
  
• همچنین افزودن مقدار جزئی شیر یا ماست در لحظه‌ی ورزدهی و پخت در حرارت متوسط (حدود ۱۷۵ تا ۱۸۰ درجه) مهم‌ترین فاکتور در نگهداری نرمی و رطوبت بافت است.
  
• قرار دادن کلوچه‌ها در ظرف دربسته پس از پخت نیز باعث حفظ تازگی و نرم‌ماندن آنها می‌شود.

بیشتر بخوانید: کلوچه زنجبیلی با خمیر مایه؛ عطر زمستان

طرز پخت کلوچه با شیره انگور در فر

• فر را از قبل با دمای ۱۸۰ درجه روشن کنید.
  
• خمیر را به گلوله‌هایی به اندازه گردو تقسیم کنید.
  
• هر گلوله را با کف دست یا وردنه پهن کنید و در صورت تمایل گردو خردشده در مرکز آن بگذارید.
  
• لبه‌ها را جمع کنید و شکل دایره بدهید.
  
• با برس زرده‌ی تخم‌مرغ روی سطح بمالید تا پس از پخت، رنگ طلایی بگیرد.
• در سینی فر بچینید و حدود ۲۰ تا ۲۵ دقیقه بپزید تا سطح آن طلایی شود.
• پس از خارج کردن از فر، اجازه دهید خنک شود و سپس در ظرف بچینید.

پخت کلوچه با شیره انگور بدون فر (روی گاز)

اگر فر در دسترس ندارید، می‌توانید با ماهیتابه دوطرفه یا قابلمه چدنی هم کلوچه درست کنید.
روش انجام:

• کف قابلمه را چرب کنید.
  
• حرارت را تا حد ممکن پایین بیاورید و شعله‌پخش‌کن زیر قابلمه بگذارید.
  
• کلوچه‌ها را در ظرف بچینید و درِ آن را ببندید.
  
• پس از حدود ۱۵ دقیقه، طرف دیگر را برگردانید تا دو طرف طلایی شود.
  
• نتیجه، کلوچه‌ای نرم، خوش‌بو و کاملاً خانگی خواهد بود.

کلوچه با شیره انگور و دارچین

اگر به طعم و عطر سنتی علاقه دارید، مقداری پودر دارچین به مواد خشک اضافه کنید. این ترکیب بوی شیرینی‌های قدیمی را تداعی می‌کند و کاملاً با طعم شیره انگور هماهنگ است.
می‌توانید کمی پودر زنجبیل هم بیفزایید تا طعمی تند و انرژی‌زا به‌دست آید؛ مخصوص روزهای سرد پاییز و زمستان.

کلوچه شیره انگور با کره حیوانی

برای بافتی غنی‌تر، می‌توان بخشی از روغن مایع را با کره ذوب‌شده جایگزین کرد. این کار علاوه بر نرمی، عطر سنتی کره‌ حیوانی را به کلوچه می‌دهد، اما باید دمای پخت را کمی کاهش دهید تا کلوچه نسوزد.

کلوچه مغزدار با شیره انگور و گردو

ترکیب گردو و شیره انگور یکی از مقوی‌ترین ترکیبات سنتی ایرانی است.
برای تهیه کلوچه مغزدار:

• در مرکز هر توپ خمیر کمی مغز گردو خرد‌شده و دارچین بگذارید.
  
• سپس خمیر را ببندید و با کف دست صاف کنید.
  
• برای تزیین، از چند عدد کنجد روی آن استفاده کنید.

کلوچه ساده شیره انگور بدون تخم‌مرغ

کسانی که حساسیت به تخم‌مرغ دارند یا رژیم وگان دنبال می‌کنند، می‌توانند تخم‌مرغ را با ترکیب زیر جایگزین کنند.
جایگزین هر تخم‌مرغ:

• ماست: 2 قاشق غذاخوری 
  
• جوش‌شیرین: 1/2 قاشق چای‌خوری 

ماست علاوه بر چسبندگی خمیر، نرمی و لطافت خاصی به کلوچه می‌دهد.

مطالعه بیشتر: طرز تهیه کلوچه با شیره انگور

کلوچه با آرد سبوس‌دار و شیره انگور

• اگر هدف شما تهیه میان‌وعده‌ای سالم‌تر است، از آرد سبوس‌دار کامل استفاده کنید. این نوع آرد فیبر بیشتری دارد و حس سیری طولانی‌تری ایجاد می‌کند.
  
• توجه داشته باشید که آرد سبوس‌دار به مایع بیشتری نیاز دارد؛ پس مقدار شیر را کمی افزایش دهید تا خمیر خشک نشود.

کلوچه سنتی شیره انگور در شهرهای ایران

در برخی نقاط ایران، مثل همدان، زنجان و اراک، کلوچه شیره انگور با ادویه‌های خاص محلی تهیه می‌شود. مثلاً در زنجان از رازیانه و بادیان ستاره‌ای، و در همدان از پودر زنجبیل و فلفل‌سیاه استفاده می‌کنند.
این ترکیبات نه‌تنها عطر خاصی می‌دهند بلکه باعث گرم شدن بدن می‌شوند، به‌ویژه در فصول سرد سال.

تزئین کلوچه با شیره انگور برای سفره عصرانه

برای جلوه‌ی بیشتر، می‌توانید:

• پس از پخت، کمی شیره‌ی رقیق‌شده روی سطح آن بمالید تا براق شود.
  
• یا پودر قند روی آن پاشیده و با مغز پسته تزئین کنید.
  
• برای پذیرایی رسمی، چند عدد بیسکویت خردشده روی خامه لایه بالایی بپاشید.

نحوه سرو و نگهداری کلوچه با شیره انگور

• این کلوچه همراه با چای دارچینی یا دمنوش زنجبیل بسیار دلچسب است.
  
• بهترین زمان مصرف حداکثر تا ۵ روز پس از پخت است.
  
• در ظرف دربسته و در دمای محیط نگهداری شود؛ یخچال ممکن است باعث خشکی آن شود.
  
• اگر قصد دارید بیش از چند روز نگه‌دارید، در فریزر بگذارید و پیش از مصرف در دمای اتاق قرار دهید تا دوباره نرم شود.

خواص شیره انگور در کلوچه خانگی

شیره انگور سرشار از آهن، آنتی‌اکسیدان، پتاسیم و ویتامین‌های گروه ب است. مصرف آن به افزایش انرژی، کاهش ضعف عمومی و بهبود تمرکز کمک می‌کند. ترکیب آن با آرد و مغزها، خوراکی‌ای مقوی و مناسب برای کودکان و سالمندان می‌سازد.

اشتباهات رایج در تهیه کلوچه شیره انگور

• افزودن بیش از حد شیره: باعث سنگینی و چسبندگی خمیر می‌شود.
  
• پخت زیاد: رنگ کلوچه تیره‌تر شده و طعم کارامل سوخته پیدا می‌کند.
  
• عدم استراحت خمیر: منجر به ترک‌خوردن سطح کیک بعد از پخت می‌شود.
  
• استفاده از آرد خام: همیشه آرد را الک کنید تا حالت زبر ایجاد نکند.

روش صنعتی و فروشگاهی تهیه کلوچه شیره انگور

در برخی کارگاه‌های کوچک خانگی، کلوچه‌ها در قالب فلزی کوچک و با فرهای کانوکشن پخته می‌شوند تا رنگ هر طرف یکنواخت باشد. برای افزایش ماندگاری، کمی گلوکز خوراکی به مواد افزوده می‌شود.
اما در نسخه خانگی، نیازی به مواد نگهدارنده نیست. تازگی و عطر طبیعی شیره انگور سهم اصلی را در طعم دلپذیر ایفا می‌کند.

خواندن مقاله طرز تهیه کلوچه‌ وانیلی خانگی را از دست ندهید.

کلوچه شیره انگور مخصوص کم‌خون‌ها و کودکان

• چون شیره انگور سرشار از آهن است، این کلوچه را می‌توان برای تقویت بدن کودکان در صبحانه یا میان‌وعده مدارس استفاده کرد.
  
• افزودن گردو یا کنجد به دستور باعث می‌شود ارزش غذایی آن چند برابر شود.
  
• همچنین این کلوچه گزینه‌ای عالی برای بیماران کم‌خون و زنان باردار است—اما برای تنظیم قند خون بهتر است در وعده‌های کنترل‌شده مصرف شود.

کلام آخر

کلوچه شیره انگور سنتی، یکی از شیرینی‌های اصیل و دوست‌داشتنی ایرانی است که با مواد ساده، اما با دقت در ترکیب و دمای پخت، می‌تواند به یک خوراکی مجلسی و خوش‌طعم تبدیل شود. راز موفقیت در پخت، نسبت متعادل مواد، استراحت خمیر و زمان‌بندی دقیق در حرارت متوسط است.
از این دستور می‌توانید برای پخت خانگی، پذیرایی، یا حتی راه‌اندازی کارگاه شیرینی سنتی نیز استفاده کنید. اکنون وقت آن است که عطر شیره انگور طبیعی در خانه پخش شود و بافت نرم کلوچه، کنار چای عصرانه، لبخند را به سفره شما برگرداند.