همان‌طور که می‌دانید ارده یکی از فراورده‌های مهم کنجد است. ارده ایرانی به علت کیفیت بالای کنجد آن در میان کشورهای خاورمیانه و حتی در جهان شهرت فراوانی دارد. به‌طوری‌که یکی از سرآشپزان فرانسوی به نام جین کریستوف نول، پس از چشیدن طعم ارده ایرانی، این فراورده را یکی از بهترین ارده‌های ممکن خواند. ارده را معمولاً در انواع مختلفی تهیه می‌کنند که بسته به مواد اولیه و روش فراوری آن نام و طعم متفاوتی را به خود اختصاص می‌دهد. شما چند نوع ارده می‌شناسید؟ و تا الان چه طعم‌هایی از آن را چشیده‌اید.
اگر فکر می‌کنید که ارده تنها یک نوع دارد و در یک طعم به بازار عرضه می‌شود. باید بگوییم خواندن این مقاله از مجله سیرنگ نظر شما را به‌طورکلی عوض خواهد کرد. توصیه می‌کنیم برای آشنایی با انواع ارده فواید، کاربرد، ارزش غذایی و خواص آن همراه ما باشید.
فواید ارده
ارده یا tahini نوعی ماده غذایی چرب و پر انرژی است که از کنجد برشته شده تهیه می‌شود. ارده خمیری نرم است که حاصل آسیاب شدن کنجد برشته شده توسط دستگاه‌های مخصوص است. این ماده غذایی طبعی گرم و تر و رنگی کرم - قهوه‌ای دارد. طعم آن اندکی تلخ و گس است. فواید مصرف ارده برای بدن بسیار زیاد است؛ اما موارد زیر از مهم‌ترین خواص ارده به شمار می‌روند:
- رفع کم‌خونی
- انرژی‌زا
- تقویت حافظه
- پیشگیری از سرطان
- لاغری و کاهش وزن
- ضدالتهاب
- خاصیت ضدباکتریایی
- بهبود ناراحتی و اختلالات مربوط به کبد و کلیه
- استحکام و تقویت استخوان و دندان‌ها
- تأمین کلسیم موردنیاز بدن
- ضد پوکی‌استخوان
کاربرد ارده
ارده را عموماً به شکل‌های مختلفی مصرف می‌کنند؛ اما مهم‌ترین مصارف آن در تهیه انواع:
- کیک و کلوچه
- سس
- دسر و شکلات
- حمص
- اشکنه ارده
- ترکیب شیره و ارده
- ترکیب خرما و ارده
- حلوا شکری
- حلوا ارده
راستی شما با طرز تهیه صبحانه با ارده آشنا هستید؟
ارزش غذایی ارده
زمانی که شما ۱۰۰گرم ارده نوش جان کنید به بدن خود مقدار زیادی مواد مغذی و انرژی خواهید رساند. از جمله:
کربوهیدرات: ۱۹.۲۱ گرم
چربی: ۵۴گرم
فیبر: ۹ گرم
پروتئین: ۱۷ گرم
کالری: ۵۹۵گرم
شکر: ۰ گرم
سدیم: ۷ گرم
ارده چند نوع دارد؟
برخلاف تصور افراد زیادی ارده تنها یک نوع ندارد. بلکه در 3 شکل مختلف قابل خریداری و مصرف است. ارده بسته به نوع و مخلوط کنجد آسیاب شده متفاوت است. به‌طورکلی ارده در سه نوع مختلف روانه بازار می‌شود.
ارده سنتی
ارده سنتی یکی از پرطرفدارترین ارده‌های موجود در ایران است که در شهرهای مختلفی تهیه و تولید می‌شود. ارده سنتی بسته به نوع کنجد در رنگ‌های طلایی و سفید تولید می‌شود. عموماً رنگ ارده‌ای که حاصل کنجد ایرانی باشد سفید است، اما این به معنای آن نیست که در تهیه ارده طلایی از کنجد غیرایرانی استفاده کرده‌اند. ارده طلایی مخلوطی از کنجد ایرانی با سایر کنجدها مانند نوع پاکستانی، سودانی یا افغانستانی آن است. ارده سنتی خود دارای دو نوع ارده معمولی و ارده دو آتیشه است که تفاوت این دو در تعداد مراحل بودادن کنجد است. برای تهیه ارده سنتی ابتدا کنجدها را پوست می‌گیرند، سپس داخل تنور یا کوره قرار می‌دهند و نهایتاً با دستگاه مخصوص ارده را استخراج می‌کنند. تفاوت ارده دو آتیشه در مرحله دوم؛ یعنی قرار دادن کنجدها در کوره ایجاد می‌شود. برای تهیه ارده دو آتیشه، پس از خارج کردن کنجد از کوره، مجدداً آن را پس از چند دقیقه داخل تنور می‌گذارند. به این ترتیب ارده دو آتیشه رنگی تیره‌تر و مقداری تلخ‌تر از ارده معمولی خواهد داشت.
ارده سیاه
ارده سیاه یا ارده سبوس‌دار یکی دیگر از ارده‌های معمولی موجود در بازارهای داخلی است. حال ممکن است فکر کنید که ارده سیاه نتیجه ترکیب ارده سنتی با سبوس گندم یا هر سبوس دیگری است؛ اما باید بگوییم که این تصور کاملاً اشتباه است. همان‌طور که در قسمت قبلی اشاره کردیم ارده سفید حاصل پوست‌گیری، بودادن و آسیاب شدن کنجد است. تفاوت ارده سیاه با ارده سنتی یا سفید در مرحله اول است. به زبان ساده؛ ارده سبوس‌دار یا ارده سیاه حاصل کنجد بوداده با پوست یا سبوس است. یعنی برای تهیه ارده سیاه به‌هیچ‌عنوان سبوس یا پوست کنجد را جدا نمی‌کنند و به همان شکل، ارده را از کنجد به دست می‌آوردند.
ارده طعم‌دار
ارده طعم‌دار محصول جدیدی است که به‌تازگی وارد سبد غذایی خانواده‌ها شده است. ترکیب ارده سنتی با طعم‌های آشنا و پرطرف‌دار سبب شد تا ارده طعم‌دار به وجود بیاید. تولیدکنندگان ارده را با طعم‌هایی نظیر شکلات، میوه و کرم کاکائو ترکیب کرده‌اند که دوستداران زیادی در سنین مختلف دارد. ارده طعم‌دار شامل:
- ارده توت‌فرنگی
- ارده پرتقالی
- ارده شکلاتی
- ارده کرمی
- ارده موزی
- ارده پسته‌ای
مصرف ارده‌های طعم‌دار می‌تواند بهترین صبحانه برای کودکان باشد. چراکه این گروه‌های سنی باتوجه‌به نوع متابولیسم و سوخت‌وساز بدنشان به انرژی بیشتری نیاز دارند. ازآنجایی‌که ارده منبع بسیار خوبی از انرژی است؛ بنابراین از مصرف آن غافل نشوید.
خواص انواع ارده
هر یک از این ارده‌ها باتوجه‌به کیفیت مواد مصرفی و روش فراوری، دارای ارزش غذایی و خاصیت درمانی مختلفی هستند.
خواص ارده سنتی
آنتی‌اکسیدان، مواد مغذی، ویتامین‌ها و اسیدهای چرب غیراشباع موجود در ارده سنتی سبب پیشگیری، رفع و دفع برخی بیماری و اختلالات می‌شود. از جمله:
- انرژی‌زا
- تقویت حافظه
- درمان سردی مزاج
- مفید برای رحم
- کاهش کلسترول
- نرم‌کننده گلو
- ملین و مسهل
- مفید برای کبد و کلیه
خواص ارده سیاه
ارده سیاه دارای مقدار زیادی مواد مغذی، آنتی‌اکسیدان و اسیدهای چرب غیراشباع است. مصرف ارده سیاه سبب کنترل، بهبود یا پیشگیری از برخی اختلالات می‌شود. مانند:
- کنترل یابت
- کنترل فشارخون و آرتریت
- بهبود اختلالات کبد و کلیه
- بهبود درد استخوان و مفاصل
- کنترل کلسترول بالا
- پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی و عروقی
خواص ارده طعم‌دار
ارده‌های طعم‌دار علاوه بر اینکه از مواد مغذی، ویتامین، اسیدهای چرب غیراشباع و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در دو همتای قبلی خود برخوردار هستند، دارای مواد مغذی و عالی طعم‌دهنده‌های موجود در این مواد غذایی نیز هستند. برای مثال ارده پسته‌ای علاوه بر اینکه خاصیت یک ارده سنتی را دارد، ارزش غذایی و مواد مغذی پسته را هم در خود جای می‌دهد. ارده‌های طعم‌دار انتخاب بسیار خوبی برای کودکان هستند. زیرا از این طریق مواد مغذی این خوراکی لذیذ، در اختیار بدن دلبندتان قرار می‌گیرد.
کلام آخر
همان‌طور که مطالعه کردید، ارده در انواع مختلفی تهیه و تولید می‌شود. هر نوع ارده بسته به مواد اولیه و شیوه تولید با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. طعم ارده‌ها باتوجه‌به نوع آن متفاوت و طرف‌داران ویژه خود را دارد. برای مثال ارده‌های طعم‌دار یک انتخاب ایده‌آل برای کودکانی است که از طعم ارده سنتی یا ارده سیاه استقبال چندانی نمی‌کنند. تنوع در طعم ارده سبب شد تا طیف وسیعی از افراد بتوانند از خواص این ماده غذایی بهره‌مند شوند.
سیرنگ یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های صنایع غذایی تولیدکننده انواع کیک، کلوچه، دسر، حلوا ارده، حلوا شکری و ارده در ایران است. شما می‌توانید انواع مختلفی از ارده را در بین محصولات تولیدی این مجموعه ببینید و خریداری کنید.
سؤالات متداول
چه مواردی سبب ایجاد ارده در انواع مختلف خواهد شد؟
نوع کنجد، روش تهیه ارده و ترکیبات به کار رفته در ارده، در کنار کیفیت مواد تشکیل‌دهنده سبب می‌شود تا ارده در انواع مختلفی تهیه و تولید شود.
ارده چند نوع دارد؟
ارده را می‌توان به‌طورکلی به ۳ دسته یا ۳ نوع تقسیم کرد. ارده سنتی، ارده سیاه یا سبوس‌دار و ارده طعم‌دار.
مصارف و کاربرد ارده در چیست؟
ارده را می‌توان در تهیه انواع دسر، کیک، شیرینی، شکلات، سس و غذا به کار گرفت.
