از لب ساحل آمدهاید و نشستهاید درون یک رستوران محلی، یک پرس قلیهماهی و یک پرس میگوپلو سفارش دادهاید تا قبل از ساعت بلیط هواپیما یا اتوبوس، آخرین عشقبازی را با بوشهر زیبا بکنید که به ناگاه، ترسی تمام وجودتان را برمیدارد. هیچچیزی برای سوغاتی نخریدهاید!
فکر میکنید که «حالا از بوشهر چی بخریم؟» تا خدا را خوش بیاید و همچنین دوستان و خانواده مشتاق را! اینجاست که یا باید از قبل نوشتهی حاضر را خوانده باشید، یا شانس آورده باشید که به یاد شیرینی های محلی بوشهر افتاده باشید و سراغ مطلب ما آمده باشید! چون حقیقتا آوردن جاذبه توریستی و ساحل و حتی ماهی و غذاهای بوشهری که امکانپذیر نیست؛ خرمای بوشهری هم به وفور و حجم بالا در هر شهری فروخته میشود. پس میماند انواع شیرینی که بیدردسر میشود آن را برای خانواده و دوستان آورد و هم بکر است، هم زبان مشترکی است برای شادی بین همه اقوام و شهرهای ایرانی.
پس با ما در مرور خوشمزهترین شیرینی های بوشهری تا انتهای این مطلب از مجله سیرنگ همراه باشید.
بهترین سوغاتی بوشهر
شیرینی های محلی بوشهر به طور کلی به سه دسته بین شیرینیها، نانها و حلواها تقسیم میشوند که هرکدام از آنها را در ادامه توضیح خواهیم داد.
حلوای محلی بوشهر
از دیرباز و سالیان دور، بانوان هنرمند بوشهری، حلواهای متنوعی را میپختهاند که بخشی از آنها به دست ما رسیده است. این حلواها در چند ویژگی با همدیگر مشترک هستند. اول اینکه بسیار انرژیزا هستند؛ دوم بسیار خوشمزه و خوشعطر و سوم اینکه ترکیبات بسیار نزدیکی به هم دارند. چون این حلواها خانگی بودهاند، بنابراین در پختشان از مواد دردسترسی که به وفور وجود داشته، مانند خرما، آرد، کنجد، شیره و... استفاده میشده است. به ترتیب چند حلوای محلی بوشهر را با هم مرور کنیم.
حلوا راشی بوشهر
حلوا راشی در اصل همان حلوا ارده است که بین همه مردم بوشهر محبوبیت دارد. برای پخت این حلوا، عصاره کنجد و شیره خرما را با هم تفت میدهند و سپس آرد را اضافه میکنند.
حالا اگر دلتان هوس حلوا راشی کرده و نمیتوانید تا بوشهر بروید، میشود به عوض از مطلب پیشین ما استفاده کنید و به سادگی یاد بگیرید که حلوا ارده چگونه درست میشود؟
حلوا سنگک بوشهر
این حلوا حلوایی خاص است که احتمالا به جز بوشهر در جای دیگری پیدا نخواهید کرد. برای پخت حلوا سنگک، ابتدا شیره خرما را با حرارت دادن سفید میکنند؛ سپس آن را در یک سینی پهن میکنند تا خنک شود و رویش کنجد میپاشند.
حلوا پسکی بوشهر
حلوا پسکی یک حلوای بوشهری است که پخت آن از شهر برازجان شروع شده است. برای پخت حلوا پسکی از ماست و روغن و شیره خرما و آرد استفاده میشود. شیوه پخت این حلوا شبیه به حلوای سنتی ایرانی است.
حلوا انگشت پیچ بوشهر
حلوا انگشت پیچ یکی از سنتیترین حلواهای بوشهری است که نباید آن را با انگشت پیچ همدان اشتباه بگیرید. این حلوا انگشت پیچ بیشتر برای مراسم مذهبی پخته میشود. در حلوا انگشت پیچ بوشهری از آرد، روغن، گلاب و شکر و زعفران استفاده میشود و کیفیت پخت آن خیلی به حرارت ملایم و طول پخت بالا بستگی دارد.
حلوا خرمایی بوشهر
تقریبا میشود گفت که بهترین سوغاتی بوشهر از بین حلواهایش همین حلوای خرمایی است که با نام «حلواخرما» و «رنگینک» هم شناخته میشود. برای پخت حلوای خرمایی، بوشهریها از آرد و روغن و خرما استفاده میکنند. این حلوا یکی از اصلیترین شیرینی های محلی بوشهر است که غیر از بوشهر در باقی شهرهای جنوبی مانند شیراز هم پخته میشود.
رنگینک بیشتر در ماه مبارک رمضان مورد استفاده قرار میگیرد و جدای از مقوی بودن، برای افرادی که کمبود آهن یا کمخونی دارند هم بسیار مفید است. البته اساسیترین دلیل خوشمزگی این حلوای خرمایی، استفاده از خرمای خود بوشهر است؛ پس فراموش نکنید که رنگینک را باید یا از خود بوشهر خریداری کنید و یا اگر خواستید رنگینک درست کنید، حتما از خرمای بوشهر استفاده کنید!
نان محلی بوشهر
در بوشهر تعداد زیادی نان پخته میشود که بسیاری از آنها به مطلب حاضر ارتباطی ندارند. ولی ما سعی کردیم تا نانهایی که میشود آنها را به عنوان چاشت و عصرانه به مانند یک شیرینی مصرف کرد را برایتان معرفی کنیم.
البته اگر نمیدانید دقیقا به چه چیزی میگوییم چاشت، میتوانید مطلب پیشین ما با عنوان چاشت یعنی چه؟ را مطالعه کنید و از این وعده سنتی ایرانی بیشتر خبردار شوید!
نان بل بل بوشهر
یکی از نانهای سنتی بوشهر، نان بلبل است که خمیرش با آرد، آب و خرما درست میشود. در این نان از سبزیجاتی مانند پیاز و تره و سبزی محلی جیکه استفاده میشود. (به عنوان شکمپر یا مواد میانی). شاید فکر کنید ترکیب سبزی و خرما خوب از آب درمیآید؟ و پاسخ این است که بله! فوقالعاده است!
نان گرده بوشهر
این نان سنتی یکی از چیزهای دیگری است که به همراه رنگینک بر سر سفره افطار بوشهریها وجود دارد. ماده اصلی نان گرده، خرما محسوب میشود. خرما را خیس میخورانند تا مانند شیره شود و سپس با آن خمیر نان درست میکنند. نان گرده یکی از روستاییترین نانهای امروزی بوشهر است که معمولا با شیر به سر سفره میآید.
کماج بوشهر
نان دیگری که بیشتر از نان به شیرینی شباهت دارد، کماج بوشهری است. این نان که یک نان حجیم به شمار میآید، به نوعی نان زمستانی بوشهریها است. آرد، خمیر مایه، تخم مرغ، روغن و شکر و آب، ترکیبات اصلی این نان شیرینی محسوب میشوند.
شیرینی محلی بوشهر
و اما خود خود شیرینی؛ آن چیزی که واقعا شیرینی است! چون در فرهنگ عامه اکثرا به نانها و حلواهایی که در بالا توضیح دادیم هم میگوییم شیرینی، اما شیرینی های محلی بوشهر، درواقع چیزهایی هستند که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد.
مسقطی بوشهر
تقریبا اکثر شهرهای ایران، مسقطی خاص خودشان را دارند. بوشهر هم از این قاعده مستثنی نیست. این دسر یا شیرینی جذاب، البته خیلی ایرانی نیست و حدود دو سه قرن پیش از شهر مسقط کشور عمان وارد ایران شده است. به هرحال احتمالا مسقطی خوردهاید و میدانید که از نشاسته و هل و آب و گلاب و زعفران و کره و شکر درست میشود.
برای درست کردن مسقطی، معمولا مایه حاصل از مواد بالا را خیلی کشدار درست میکنند و سپس درون یخچال میگذارند تا شبیه به ژله ببندد. بعد از این مواد را به صورت لوزی لوزی یا مربع مربع یا به هر شکلی دیگر که دوست دارند برش میزنند.
لگیمات بوشهر
یکی دیگر از شیرینی های محلی بوشهر، لگیمات است. لگیمات چه از نظر ظاهری و چه از نظر طعم و مزه بسیار به بامیه تهرانی شبیه است. اتفاقا کاربرد لگیمات هم شبیه به بامیه است و بیشتر برای سفره افطار در ماه مبارک رمضان کاربرد دارد.
تنها تفاوت فاحش لگیمات با بامیه را مثل تفاوت اکثر شیرینیهای بوشهری با باقی شهرها میتوان در استفاده از شیره خرما به جای شهد یا سیروپ شکر دانست. چیزی که باعث خاص شدن و به اصطلاح یونیک شدن لگیمات شده است.
لگیمات با استفاده از آرد، خرما، خمیر، تخم مرغ، نشاسته، روغن مایع و آب درست میشود. و دقیقا بعد از سرخ شدن، درون شهد قرار میگیرد تا شیرین شود و شهد جذب کند.
نشا بوشهر
این یکی البته نه با تعریف کلاسیک شیرینی است و نه قابل حمل و نقل! اما حیف دیدیم که تا بوشهر برویم اما این دسر را به شما معرفی نکنیم. ترکیب نشاسته، شکر، آب و گلاب، چیزی را درست میکنند که بوشهریها به آن میگویند نشا و خیلی هم شبیه ماقوت است. این خوراکی، یک دسر معمولا نرم و مایع است که سر سفره افطار میآید و در پیاله تکنفره سرو میشود، اما میشود آن را غلیظتر هم درست کرد.
کلام آخر
خب؛ امیدواریم که به موقع این مطلب را خوانده باشید و آشنایی با شیرینی های محلی بوشهر برای شما یک نوشدارو پس از مرگ سهراب نبوده باشد. اگر هرکدام از این دسرها، نانها، حلواها یا شیرینیها را خریداری و نوش جان کردید، امیدواریم از آنها لذت ببرید. گرچه که اگر الان عازم یا در سفر بوشهر نباشید هم فکر کردن به این همه خوراکی خوشمزه میتواند دهانتان را آب بیندازد و همین الان عزم سفر بعدی به بوشهر را در ذهنتان بچینید.
سوالات متداول
این شیرینیها را باید با کدام خرما درست کرد تا بهتر باشد؟
شیرینی های محلی بوشهر در هر منطقه با استفاده از شیرینی آن منطقه درست میشده است. بنابراین نباید خیلی هم وسواس داشته باشید. میتوانید از خرمای دشتستان، خرمای کبکاب، خرمای پیارم، خرمای زاهدی، خرمای خاصویی و یا خرمای خدری به دلخواه خودتان استفاده کنید و از طعم این خرماهای جذاب در شیرینیتان لذت ببرید.
آیا رنگینک هم حلوای خرمایی است؟
هم میشود گفت که بله و هم میشود گفت نه! با توجه به اینکه این خوراکی به دو شیوه حلواگونه و شیرینی گونه پخته میشود و حتی سرو میشود؛ اما اجزای کاملا یکسان و بسیار مشابهی دارد. به همین خاطر ما از آوردن رنگینک در قسمت شیرینیها -محض تکراری نشدن مطلب صرف نظر کردیم. اما رنگینک بسیار شبیه به برشخوردهی حلوا خرما (حتی به صورت قلقلیشده آن) خواهد بود.
بوشهر غیر از نان و شیرینی های محلی بالا چه سوغاتیهایی دارد؟
اگر منظورتان خوراکیهاست و صنایع دستی و گردشگری را در نظر نگیریم، باید به خوراکیهایی مانند ارده بوشهر، پنیر نخل بوشهر، خارک پخته بوشهر، ماهی و میگو بوشهر و انواع ترشی بوشهر اشاره داشته باشیم.