شیرینی های سنتی قزوین

احتمالا اگر جلوی شما یک جدول کلمات متقاطع باشد و بخواهید به این سوال جواب دهید که شهری ایرانی با تنوع بالای شیرینی سنتی، هیچ‌وقت قزوین را در گزینه‌های اول پاسخ‌تان در نظر نخواهید گرفت. احتمالا از اصفهان و یزد و تبریز می‌گویید که همگی به حق، شهرهایی شیرین محسوب می‌شوند. اما قزوین انگار زیاد به چشم نیامده و آن‌قدری که باید و شاید به فرهنگ غذایی‌ و تنقلاتش پرداخته نشده است.
با این حال، شهر قزوین یکی از قدیمی‌ترین و بااصالت‌ترین شهرهای ایرانی است که دوره‌ای پایتخت ایران به شمار می‌آمده و نام اصلی دریای خزر (کاسپین) هم به معنی قزوین بوده است. این شهر زیبا در مرکز ایران، قطب شیرینی‌پزی ایرانی محسوب می‌شود. شیرینی‌ های سنتی قزوین پرتعداد و یکی از یکی‌دیگر خوشمزه‌تر هستند.
پس با ما همراه باشید تا 10 شیرینی سنتی معروف قزوین را با هم مرور کنیم و شما هم در آخر به این فکر کنید که بهترین شیرینی سنتی قزوین کدام یکی بود؟

باقلوای پرچمی

باقلوای پرچمی یا باقلوای سه‌رنگ، یکی از سنتی‌ترین شیرینی‌های قزوین است. این باقلوا به دلیل ظاهر لوکس و جذابش، می‌تواند گزینه خوبی برای سفره پذیرایی در نوروز به حساب بیاید. این باقلوا که با ترکیب آرد، قند بادام، پسته، زعفران و روغن و گلاب و هل درست می‌شود را معمولا به شکل لوزی لوزی برش می‌زنند.

شیرینی پادرازی

شیرینی پادرازی، یکی از شیرینی های سنتی قزوین است که شباهت زیادی به شیرینی خشک زبان دارد. دلیل نامگذاری شیرینی پادرازی، فرم کشیده و بلندبالای آن است. این شیرینی از ماندگاری بالایی برخوردار است و نه زود خشک می‌شود، نه زود خراب! البته اگر به درستی و با شکل سنتی خودش تهیه شده باشد!
برای تهیه پادرازی از آرد سفید، آرد نخودچی، روغن، عسل، پودر قند، زعفران دم شده، هل و دانه‌های کنجد استفاده می‌شود. اما چیزی که این شیرینی را خاص می‌کند، زنجبیل است که عطر و طعم بی‌نظیری به آن می‌بخشد و اشتها را باز می‌کند.
راستی اگر به طعم و عطر زنجبیل علاقه دارید، می‌توانید مطلب دیگر ما تحت عنوان طرز تهیه کلوچه زنجبیلی را هم مطالعه کنید و از پخت این شیرینی جذاب لذت ببرید.

نان نخودی

آیا می‌دانستید که اصالت شیرینی نخودچی که تقریبا در تمام ایران پخته می‌شود و از محبوبیت بالایی هم برخوردار است، در اصل به شهر قزوین برمی‌گردد و نام اصلی آن هم نان نخودی بوده است؟!
این شیرینی سنتی قزوین به هزار و یک شکل درآمده و آن‌قدر محبوب است که معلوم نیست اصلی‌ترین و اولین شکل رسپی آن چه بوده است؟ همان‌طور که می‌دانید در تهیه نان نخودی قزوینی‌ها (و شیرینی نخودچی ایرانی) از آرد نخودچی، روغن جامد، پودر قند، آرد شیرینی‌پزی و هل و زعفران استفاده می‌شود. البته که بسیاری هم معتقدند اصالت شیرینی نخودچی به شهر کرمانشاه برمی‌گردد. اما تفاوتی بین این دو شهر زیبای ایران وجود ندارد و با توجه به نزدیکی این دو شهر، باز هم معلوم نیست کدام‌یک در ارائه این نوع شیرینی پیشگام‌تر بوده‌اند؟
ضمنا ما در یک مطلب مفصل، تمام راز و رمز و فوت و فن‌های شیرینی نخودچی را آموزش داده‌ایم که می‌توانید آن را دنبال کنید: طرز تهیه شیرینی نخودچی.

نان بادامی قزوینی

یک شیرینی سنتی قزوینی دیگر که در بسیاری از نقاط کشور عزیز ما محبوبیت بالایی دارد. نان بادامی یا شیرینی بادامی، در طرح‌های مختلفی پخته می‌شود. بسیاری از قنادان برای زیبایی بیشتر، شیرینی بادامی را با طرح‌های جالب قالب می‌زنند. بر روی هریک از شیرینی بادامی‌ها یک بادام وجود دارد که هم به عنوان طعم‌دهنده و هم به عنوان تزئین‌کننده عمل می‌کند. مساله‌ای که نشان از خلاقیت بالا در ابداع این شیرینی سنتی دارد.
نان بادامی قزوینی از ترکیب آرد، پودر بادام، پودر قند، بکینگ پودر، روغن، پودر هل و بادام درسته تهیه و پخته می‌شود.

نان قندی

برای اینکه این بار رکب بخورید، باید بگوییم که نان قندی قزوینی‌ها هیچ شباهتی به نان قندی معمول که در قنادی‌ها دیده‌اید و احتمالا نوش جان کرده‌اید ندارد! این شیرینی سنتی قزوینی، یک نان شیرینی نرم، به شکل توپک‌های کوچک است. این توپک‌ها از ترکیب آرد سفید، پودر قند، روغن جامد، بکینگ‌پودر و پودر هل درست می‌شوند. نان قندی قزوینی شیرینی متأخرتری نسبت به دیگر موارد فهرست حاضر است و معمولا در سه طعم وانیلی، زعفرانی و کاکائویی پخته می‌شود. مردم شهر قزوین از این شیرینی خوشمزه هم در شب عید و مراسم مهم استفاده می‌کنند.

نان نازک قزوینی یا نان پسته‌ای

نان نازک قزوینی، یک شیرینی سنتی دیگر است که معمولا با پسته و طعم بی‌نظیر آن شناخته می‌شود. اما قزوینی‌ها چند نوع دیگر از این شیرینی را نیز می‌پزند. به این نحو که جای پسته از بادام، گردو یا کنجد استفاده می‌کنند.
نان پسته‌ای یا نان نازک، برخلاف اسمش از یک رول شیرینی تشکیل شده که داخلش پر از پسته است. می‌شود نان پسته‌ای را یک نوع باقلوا فرض کرد؛ زیرا شباهت زیادی بین این دو وجود دارد. احتمالا تفاوت نان پسته‌ای با باقلوا در ضخامت بیشتر لایه‌هایش است. مواد اولیه نان نازک عبارت‌اند از: آرد سفید، جوز هندی، هل، تخم مرغ، بکینگ پودر، خامه صبحانه، پودر پسته، پودر قند، شکر و کره.

کیک شربتی

کیک شربتی، همان‌طور که احتمالا نامگذاری‌اش کرده‌اند، گزینه‌ای مناسب برای میل کردن به همراه شربت است. پس بایستی در اعیاد و مناسبت‌ها یا عروسی و تولد آن را سرو کنید! اما جدای از شوخی، وجه تسمیه کیک، استفاده از شربت زعفران در هنگام پخت است که باعث ایجاد یک بافت نرم و اسفنجی می‌شود. در این کیک از ماست استفاده می‌شود و باقی مواد با کیک‌های کلاسیک خیلی تفاوتی ندارند.
اما اگر با کیک‌های اسفنجی غریبه هستید، به نظر می‌رسد که باید مطلب کیک اسفنجی چگونه درست می‌شود را مطالعه کنید.

نان چایی

جالب است که قزوینی‌ها تقریبا نام تمام شیرینی‌هایشان را با پیشوند نان می‌شناسند. زیرا نان چایی هم چیزی نیست که در صبحانه و کنار چای شیرین استفاده شود! بلکه یک شیرینی محبوب برای عصرانه‌ها به نظر می‌رسد.
این شیرینی سنتی قزوین، البته کنار نوشیدنی‌های گرم دیگر مانند قهوه نیز جذاب به نظر می‌رسد. اما شهرت شیرینی‌های قبلی این لیست را ندارد.

شیرینی اتابکی (شیرینی ولیعهدی)

شیرینی اتابکی یا شیرینی ولیعهدی، یکی دیگر از شیرینی های سنتی قزوین است. این شیرینی را می‌توان مجلسی‌ترین شیرینی قزوینی حداقل در فهرست حاضر نامید. ترکیبات شیرینی اتابکی، بسیار بسیار جالب هستند. در تهیه این شیرینی به طور همزمان از آرد سفید و آرد برنج استفاده می‌شود. ضمنا پودر قند، زرده تخم مرغ و روغن مایع نیز دیگر ترکیبات اصلی این شیرینی هستند. شیرینی ولیعهدی در سه رنگ ساده، کاکائویی و زعفرانی تهیه می‌شود و با مغز گردو، پسته و یا بادام تزئین می‌شود.

نان آگردک

نان آگردک، شبیه‌ترین شیرینی قزوینی به نان است. درواقع با یک جور نان روغنی طرفیم که جزو شیرینی‌های حجیم قرار می‌گیرد. این شیرینی احتمالا یکی از خانگی‌ترین شیرینی‌های قزوینی است که بیشتر در خانه‌ها و توسط کدبانوهای قزوینی تهیه می‌گردد. برای تهیه نان آگردک از شیر ولرم گاو، آرد، مایه خمیر، زرده تخم مرغ، بکینگ پودر و روغن مایع استفاده می‌شود. ضمنا این نان در قزوین بیشتر برای مصرف در صبحانه کاربرد دارد و قزوینی‌ها دوست دارند روی آن انواع مرباها را بمالند و نوش جان کنند.

کلام آخر

همان‌طور که دیدید، تنوع نان و شیرینی‌ها در شهر قزوین بی‌نظیر است. البته باید درنظر داشته باشید که منظور از فرهنگ غذایی قزوین، تنها به خود شهر قزوین منحصر نمی‌شود و شهرهای جنبی آن که امروزه در استان قزوین حضور دارند هم نقشی زیاد در پیدایش و ابداع این فرهنگ غنی غذایی دارند.
ضمنا فهرست بلندبالایی که با هم مرور کردیم هم تمام شیرینی های سنتی قزوین را پوشش نمی‌دهد و تنها بخشی کوچک از آن است. برای مثال، شیرینی‌های محبوب دیگری همچون شیرینی چرخی، نان برنجی و باقلوای لوزی هم در قزوین تهیه و مصرف می‌شوند.
به هرحال امیدواریم که از مطالعه مطلب حاضر لذت برده باشید. اگر دهان‌تان آب افتاده دو راه پیش رو دارید. یکی اینکه سری به قزوین بزنید و در اولین اقدامی که می‌کنید، یکی از این شیرینی‌ها سفارش دهید. و دو اینکه خودتان آستین‌ها را بالا بزنید و سعی کنید این شیرینی‌ها را بپزید. در هر حال نوش جان!

سوالات متداول

بهترین شیرینی های سنتی قزوین را از کجا می‌شود خرید؟
قطعا در هر جای ایران که باشید، می‌توانید به بخش زیادی از فرهنگ سایر شهرها هم دسترسی داشته باشید و برای مثال آن شیرینی‌ها را هم گیر بیاورید. اما بهترین راه، همان‌طور که گفتیم رفتن به قزوین و سر زدن به بازار قدیمی قزوین است که شیرینی‌های اصل اصل را به شما هدیه خواهد داد.
نان‌های سنتی قزوین چه نان‌هایی هستند؟
قزوین نان‌های زیادی را هم دارد. نان شیرمال، نان فطیر، نان کوله ولا، نان شاته، نان پنجه کش و نان شیری از جمله نان های سنتی قزوین به شمار می‌آیند.
کدام یک از شیرینی‌های فهرست بالا اصالت بیشتری دارند؟
نمی‌شود جواب دقیقی داد. شاید اگر از بزرگ‌ترهای قزوینی بپرسید جواب‌شان دقیق‌تر باشد. اما به نظر می‌رسد که شیرینی‌های اول فهرست، سنتی‌تر محسوب می‌شوند.