رشت رفتهها میدانند. وقتی در میدان شهرداری رشت قدم میزنید، باید چشمان خود را به سان یک پانوراما دربیاورید و دور بچرخید؛ چه شکوهی! چه زیباییای! فقط کافی است که یک قهوه، چای یا نوشیدنی دلخواه دیگر را در یک دستتان بگیرید و یک شیرینی محلی هم در دست دیگرتان. آن موقع دیگر گشتن در رشت، نهتنها با گشتن در شهرهای اروپایی برایتان تفاوتی نخواهد داشت، بلکه ممکن است بزند روی دست رُم و پاریس و آمستردام و لندن!
پانوراما و چشم و چرخ که پای خودتان است. قهوه، چای یا نوشیدنی هم که به سادگی هرچه تمامتر در هر جای دنیا پیدا میشود. پس ما اینجا چه کار میکنیم؟ ما قرار است شیرینی آن یکی دستتان را با شیرینی پر کنیم. شیرینی های محلی رشت، غالبا آمیخته به عطر برنج هستند و آکنده از خلاقیت دستانی که نشا را با آن دقت در شالی میکارند!
پس با ما همراه باشید تا در مطلب حاضر به معرفی و مرور بر 10 شیرینی محلی شمالی و رشتی بپردازیم و حظ اعلا ببریم.
رشته خوشکار
یکی از محبوبترین سوغاتیهای رشتی و شیرینی های محلی رشت، رشته خوشکار (یا رشته خُشکار) است. شیرینیای که میتوانید در بسیاری از قنادی یا نان فانتزی فروشیهای تهران و سایر شهرستانها هم مشابهش را ببینید. این خوراکی در قدیم برای مصرف در ماه مبارک رمضان تولید میشده، اما امروزه دیگر مغازههایی وجود دارند که در تمام سال و به صورت اختصاصی، تنها رشته خوشکار میپزند.
مواد اولیه و طرز تهیه رشته خوشکار بسیار راحت است. رشتهها معمولا با ترکیب آرد برنج و آب درست میشوند. میان آنها هم با مخلوط گردو، پسته، شکر، هل و آب پر میشود.
اگر به تهیه این شیرینی خوشمزه در خانه علاقه دارید، باید بگوییم که کار سختی ندارید. چون برخی از مغازهها این شیرینی را به صورت نیمهآماده درست کرده و میفروشند. شما کافی است آن را بخرید و در خانه داخل روغن داغ سرخش کنید.
کلوچه فومن

درست است که اسمش کلوچه فومن است، اما سوغاتی رشت هم به حساب میآید که هیچ، واقعا یکی از شیرینی های محلی رشت هم محسوب میشود. زیرا واقعا کلوچه فومن از دیرباز علاوه بر شهر فومن در شهر رشت هم پخته میشده است.
این شیرینی خوشمزه هم مانند رشته خوشکار و چه بسا بیشتر از آن، در خیلی از نقاط ایران به صورت مستقل گیر میآید. برای تهیه این کلوچه خوشمزه از آرد، تخم مرغ، شکر، روغن حیوانی، گردو و دارچین استفاده میکنند. بخش میانپر این کلوچه آنقدری خوشمزه و نرم است که اگر یک بار آن را میل کنید احتمالا کلوچه دیگری نخواهید خورد!
از جذابیتهای کلوچه فومنی، خمیر نشدن آن و ماندگاری خوبش است. ضمنا اگر شیرینی میپزید و شیرینیهایتان کیفیتشان را از دست میدهند، میتوانید مطلب چرا کلوچه خمیر میشود؟ را مطالعه کنید که کمککننده خواهد بود.
شیرینی نان پنجرهای

نان پنجرهای یا همان نون پنجره خودمان را که میشناسید؟ این شیرینی یک شیرینی مختص شهر رشت نیست؛ اما در رشت به وفور و البته با کیفیتی خیلی بالا پخته میشود. محلیهای رشت به این شیرینی خیلی علاقه دارند و مانند سایر شهرهای ایران، علیالخصوص در نوروز و اعیاد باستانی ایرانی از آن برای پذیرایی مهمانهایشان استفاده میکنند.
این شیرینی معمولا برای بچهها خیلی هیجانانگیز است؛ زیرا قالبهایی به اشکال بامزه، مانند ماه و ستاره و... دارد. اما از جنبه نوستالژیک این شیرینی هم که عبور کنیم، باز یک طعم یکّه و خاص است که ما را به سمت این شیرینی میکشاند.
باقلوای یاس

مثل اکثر شهرهای ایران، رشت هم یک نوع باقلوای محلی و خاص خودش را دارد. این باقلوا یکی از سادهترین و خوشمزهترین باقلواهایی است که میتوانید پیدا کنید. برای تهیه خمیر این باقلوا از ترکیب آرد، شیر و زرده تخم مرغ استفاده میشود. همچنین مواد میانی از گردو، پسته، بادام و پودر قند پر شده است.
علت نامگذاری این باقلوا به نام یاس، نحوه معطر کردن جالب و باحوصله آن توسط مردم محلی رشت است. برای این کار، هنگام آمادهسازی مواد میانی، گل یاس را روی بادامهای پوستکنده میگذارند تا بادامها عطر یاس را بگیرند. این کار را چند روز با گلهای یاس تازه تکرار میکنند تا باقلوای یاس به یکی از خوشعطرترین شیرینیهای جهان تبدیل شود!
خرش حلوا

اگر بخواهیم کمکم ماجرا را سختتر کنیم و سراغ شیرینی های محلی برویم که اسمشان را هم نشنیده باشید، اولین گزینه خرش حلوا خواهد بود. این شیرینی و حلوای خوشمزه، به آن جهت خرش نامیده شده است که در آن از یک سبزی خاص استفاده میشود. این سبزی که شباهت زیادی به پونه وحشی دارد، خرش نامیده میشود.
برای درست کردن این حلوای قالبی، آرد برنج و آرد گندم را ترکیب میکنند و با مقداری کره تفت میدهند. سپس سبزی را هم در ظرفی جداگانه تفت میدهند. مواد مخلوط شده را با شهد شکر مخلوط میکنند و در یک سینی میریزند تا خشکتر شود. ضمنا این حلوا را به صورت لوزی لوزی برش میزنند.
سوهان بادام سوخته
حالا میخواهیم باز هم شیرینی یکی دیگر از شهرهای استان گیلان را به شما معرفی کنیم که در رشت هم پخته میشود. این شیرینی با نام سوهان بادام سوخته یا همان بادام سوخته، شیرینی محلی آستانه اشرفیه است.
برای درست کردن بادام سوخته، البته نباید بادام را بسوزانید. بلکه سوخته در ترکیب نامش به شکری که تفت داده میشود تا کاراملی شود اشاره دارد. شیرینی سوهان بادام سوخته از ترکیب شکر و بادامی که به خوبی کوبیده یا میکس شده است درست میشود.
نان لاکو
نان لاکو یکی از پرزحمتترین خوراکیهای رشتی است که احتمالا فقط محلیها بتوانند آن را با ذوق تمامنشدنیشان درست کنند. برای تهیه این نان خوشمزه، آرد برنج و آرد گندم را با هم مخلوط میکنند و خمیری نازک و لطیف درست میکنند. نحوه پخت لاکو بسیار دقیق است. این خمیر نازک را به صورت وارونه بر پشت ظرفی سفالی به نام گمج میگذارند و به این شکل میپزند. پس از پخته شدن، زعفران مادهای است که طعمی بینظیر به لاکو میبخشد.
کاکاکدو

یک شیرینی با کدو؛ تعجب نکنید و نترسید! منظورمان کدوی سبزی که داخل خورش میریزید نیست! منظور، کدوی حلوایی یا همان کدو تنبل است که مزه قند میدهد!
برای درست کردن کاکاکدو از ترکیب شیر و شکر و گلاب و تخم مرغ و آرد با کدوی حلوایی پخته شده استفاده میشود. سپس مایهای که به دست میآید باید در روغن داغ سرخ شود و چیزی شبیه مخلوطی از پیراشکی و کوکو به ما تحویل بدهد.
به نوعی هم میشود گفت که کاکاکدو شبیه به دونات درست میشود. ما هم پیشتر طرز تهیه دونات را در این مطلب برایتان توضیح دادهایم.
شیرینی آگرده

همه ما شهر ماسوله را با آن طبیعت جذاب و شهرسازی و خانهسازی بیهمتا به یاد میآوریم. اما این شهر زیبا، یک شیرینی محلی هم دارد که در رشت هم پخته میشود. به نام شیرینی آگرده. آگرده با آرد برنج محلی، پودر قند، هل، پودر گل میخک و زنجبیل درست میشود. این شیرینی ماندگاری بالایی هم دارد و طعمش به خاطر زنجبیل زیاد، کمی به تندی رفته است.
کوکی گردویی

حیف بود که از خیلی از شهرهای گیلان صحبت کنیم و حرفی از لاهیجان نزنیم. البته که کلوچه لاهیجان، شهره عام و خاص است. اما ما در اینجا میخواهیم کوکی گردویی لاهیجان که کمتر دیده و شنیده شده را معرفی کنیم. شیرینیای که باز هم در رشت هم میتوانید آن را به سادگی پیدا کنید؛ اما اصالتش برای لاهیجان است.
این شیرینی که برای نوروز پخته میشود، بسیار به شیرینی کرهای و کوکی شکلاتی شبیه است. باید حواستان باشد که این شیرینی وقتی از فِر درمیآید، بافت بسیار نرمی دارد؛ اما به همان اندازه حساس است و اگر کمی با هوا برخورد کند، خشک میشود. پس برای نگهداریاش حتما از ظرف دربسته استفاده کنید. البته جدای از این، عواملی دیگر هم میتواند باعث خشک شدن شیرینی شود که آنها را در مطلب چرا شیرینیها خشک میشود؟ به تفصیل برایتان شرح دادهایم.
کلام آخر
امیدواریم که از این مطلب لذت کافی را برده باشید و در هنگام چرخ زدن در میدان شهرداری، سرتان گیج نرفته باشد و نوشیدنیتان نریخته باشد. به جایش دست دیگرتان را هم با یکی از این شیرینی های خوشمزه رشتی پر کرده باشید. نوش جان!
سوالات متداول
غیر از این شیرینیها دیگر چه شیرینیهای رشتی خوشمزهای وجود دارند؟
شیرینی های محلی رشت آنقدر زیاد هستند که تقریبا غیرقابل شمارشاند. اما به طور کلی غیر از مواردی که نام بردیم، میتوانیم به شیرینیهایی همچون حلوای ضیابری، شیرینی میانپر، شیرینی نخودچی، شیرینی برنجی و... اشاره داشته باشیم.
معروفترین شیرینی رشتی چیست؟
اگر از ما بپرسید که خب طبعا شیرینیهایی که در بالا مرور کردیم، از نظر ما جزو معروفترین شیرینیهای رشتی هستند. پس شاید بهتر باشد تا این سوال را از یک فرد محلی رشتی بپرسید تا جواب دقیقتری از خود ساکنین بگیرید!
این شیرینی های محلی رشت را از کجا تهیه کنیم؟
همانطور که در میانه مطلب هم گفتیم، بسیاری از این شیرینیها در شهرهای دیگر هم پیدا میشوند. اما طبعا اگر آنها را از خود شهر رشت و بازارهای محلی و روستاها یا قنادیهای قدیمی بازار تهیه کنید، طعم جذابتری خواهند داشت.